Kaszel mokry należy do tych objawów, które szczególnie niepokoją pacjentów zgłaszających się do lekarzy rodzinnych. Prawidłowa diagnoza jest niezwykle istotna przy tej dolegliwości. Umożliwia skuteczne wyleczenie, ponieważ kaszel mokry i objawy mu towarzyszące nie są swoiste – mogą być związane z różnymi jednostkami chorobowymi.
KASZEL MOKRY – OBJAWY
Kaszel może być objawem rozwijającej się bądź toczącej się choroby i wynikać z pobudzania ośrodka kaszlu. W takim wypadku wpływa on negatywnie na codzienne funkcjonowanie, uniemożliwia prawidłowy sen i regenerację organizmu. Może też występować jako odruch fizjologiczny podczas usuwania czynników drażniących drogi oddechowe lub zalegającej wydzieliny. Kaszel chroni płuca przed uszkodzeniami, zarówno chemicznymi, jak i mechanicznymi. Dzięki silnemu skurczowi mięśni klatki piersiowej i szyi powietrze wydostaje się z płuc z dużą prędkością, co pozwala usunąć np. nadmiar wydzieliny.
Zdarza się, że kaszel jest suchy (inaczej: nieproduktywny) i jest objawem wielu schorzeń takich jak astma, choroby śródmiąższowe płuc czy nawet refluks żołądkowo-przełykowy1.
W odróżnieniu od kaszlu mokrego nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny.
Z kolei charakterystyczną cechą kaszlu mokrego jest odkrztuszanie zalegającej w oskrzelach wydzieliny. Zdarza się, że kaszel mokry pojawia się w wyniku choroby, ale może też wystąpić wskutek wdychania zanieczyszczeń, pyłów, dymu tytoniowego lub drażniących substancji.
W przeciwieństwie do kaszlu suchego o napadowym charakterze, kaszel mokry wykazuje tendencję do nasilania się rano, gdy w drogach oddechowych zalega najwięcej wydzieliny.
CO OZNACZA MOKRY KASZEL?
Wystąpienie kaszlu suchego jest efektem podrażnienia receptorów zlokalizowanych w przełyku, a jego następstwem może być kaszel mokry. Mogą mu towarzyszyć takie objawy jak ból w klatce piersiowej, duszności oraz nadprodukcja wydzieliny z nosa, gardła oraz oskrzeli.
To, ile trwa mokry kaszel oraz jakie dodatkowe symptomy mu towarzyszą zależy od przyczyny jego pojawienia się. Do najczęstszych należą:
- infekcje o podłożu wirusowym lub bakteryjnym,
- alergie,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- mukowiscydoza,
- zapalenia górnych (zatoki, gardło, krtań) i dolnych (tchawica, oskrzela, płuca) dróg oddechowych,
- ciało obce w drogach oddechowych.
Długo utrzymujący się kaszel mokry powinien skłonić do szybkiego zasięgnięcia porady lekarskiej, szczególnie jeżeli chory odkrztusza duże ilości gęstej wydzieliny, co może świadczyć o rozwoju POChP. Szczególnie alarmującym objawem jest obecność krwi w wydzielinie, co zdarza się m.in. w gruźlicy, zapaleniu płuc, ale również chorobach nowotworowych2.
KASZEL MOKRY – LECZENIE
Różne przyczyny kaszlu mokrego determinują różne sposoby postępowania. W niektórych przypadkach wystarczy leczenie objawowe, mające na celu wspieranie usuwania zalegającej wydzieliny i działanie przeciwzapalne, dzięki któremu dochodzi do złagodzenia męczących objawów, jak np. nadmiernego produkowania wydzieliny, kaszlu czy uczucia duszności . W sytuacji, w której występuje przewlekły mokry kaszel, kluczowe jest rozpoznanie, które pozwoli na wdrożenie odpowiedniego leczenia przyczynowego.
Co ważne, w leczeniu uporczywego mokrego kaszlu nie należy stosować tych samych środków, co przy kaszlu suchym, ponieważ działają one w inny sposób. Leki na kaszel suchy hamują odruch kaszlu, a preparaty na kaszel mokry działają wykrztuśnie i przeciwzapalnie.. Istotne jest również picie dużych ilości płynów – prawidłowe nawodnienie organizmu również ułatwia pozbycie się zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny3.
W przypadku męczącego mokrego kaszlu, którego przyczyną jest infekcja, leczenie polega na stosowaniu preparatów o działaniu wykrztuśnym i przeciwzapalnym, np. Soledum® forte. Jest to środek wykrztuśny, który stosuje się podczas występowania produktywnego kaszlu, ponieważ ułatwia odkrztuszanie i usuwanie zalegającej wydzieliny oraz ogranicza produkcję nadmiaru śluzu.
KASZEL MOKRY – DOMOWE SPOSOBY
Leczenie dolegliwości, jaką jest duszący mokry kaszel można wspomagać licznymi domowymi sposobami, które najczęściej mają na celu rozrzedzenie wydzieliny, a co za tym idzie – ułatwienie jej odkrztuszania . Do najpopularniejszych należą inhalacje wykonywane za pomocą soli fizjologicznej. Pomocne jest także stosowanie olejków eterycznych (szczególnie eukaliptusowego, rozmarynowego czy miętowego). Ulgę przynosi również picie naparów z lipy, dziewanny lub tymianku4.
Leczenie mokrego kaszlu zależne jest przede wszystkim od przyczyny jego wystąpienia. W każdym przypadku chory powinien dużo pić, przebywać w pomieszczeniach, które są często wietrzone, i w których powietrze nie jest zbyt suche (w razie potrzeby można zastosować nawilżacz). Przed zastosowaniem preparatów, w przypadku wątpliwości, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Soledum® forte, kapsułki dojelitowe, miękkie. Jedna kapsułka dojelitowa, miękka zawiera 200 mg cyneolu (Cineolum). Wskazania do stosowania: Jako środek wykrztuśny w produktywnym kaszlu. Leczenie wspomagające ostrego, nieropnego zapalenia zatok. Przeciwwskazania: Nie należy stosować Soledum forte u osób ze stwierdzoną nadwrażliwością na cyneol lub którąkolwiek substancję pomocniczą, w przypadku występowania krztuśca lub pseudo-krztuśca, u niemowląt i dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: M.C.M. Klosterfrau Healthcare sp. z o.o.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Należy pamiętać, że artykuł nie zastępuje porady lekarskiej, jeżeli objawy utrzymują się mimo przyjmowania leków lub pojawiają się inne, niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.
1. Batura-Gabryel H., Kaszel – trudny problem kliniczny. Nowa Medycyna 2012; 1
2. dr n. med. Przemysław Nowak, Kaszel – przyczyny, podział, zasady postępowania. Farmaceutyczny Przegląd Naukowy, nr 2/2007
3. dr n. med. Przemysław Nowak, Kaszel – przyczyny, podział, zasady postępowania. Farmaceutyczny Przegląd Naukowy, nr 2/2007
4. Problemy Rolnictwa Światowego. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, tom 15 (XXX), zeszyt 1
