Kaszel mokry należy do tych objawów, które szczególnie niepokoją pacjentów zgłaszających się do lekarzy rodzinnych. Prawidłowa diagnoza jest niezwykle istotna przy tej dolegliwości. Umożliwia skuteczne wyleczenie, ponieważ kaszel mokry i objawy mu towarzyszące nie są swoiste – mogą być związane z różnymi jednostkami chorobowymi.
KASZEL MOKRY – OBJAWY
Kaszel może być objawem rozwijającej się bądź toczącej się choroby i wynikać z pobudzania ośrodka kaszlu. W takim wypadku wpływa on negatywnie na codzienne funkcjonowanie, uniemożliwia prawidłowy sen i regenerację organizmu. Może też występować jako odruch fizjologiczny podczas usuwania czynników drażniących drogi oddechowe lub zalegającej wydzieliny. Kaszel chroni płuca przed uszkodzeniami, zarówno chemicznymi, jak i mechanicznymi. Dzięki silnemu skurczowi mięśni klatki piersiowej i szyi powietrze wydostaje się z płuc z dużą prędkością, co pozwala usunąć np. nadmiar wydzieliny.
Zdarza się, że kaszel jest suchy (inaczej: nieproduktywny) i jest objawem wielu schorzeń takich jak astma, choroby śródmiąższowe płuc czy nawet refluks żołądkowo-przełykowy1.
W odróżnieniu od kaszlu mokrego nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny.
Z kolei charakterystyczną cechą kaszlu mokrego jest odkrztuszanie zalegającej w oskrzelach wydzieliny. Zdarza się, że kaszel mokry pojawia się w wyniku choroby, ale może też wystąpić wskutek wdychania zanieczyszczeń, pyłów, dymu tytoniowego lub drażniących substancji.
W przeciwieństwie do kaszlu suchego o napadowym charakterze, kaszel mokry wykazuje tendencję do nasilania się rano, gdy w drogach oddechowych zalega najwięcej wydzieliny.
CO OZNACZA MOKRY KASZEL?
Wystąpienie kaszlu suchego jest efektem podrażnienia receptorów zlokalizowanych w przełyku, a jego następstwem może być kaszel mokry. Mogą mu towarzyszyć takie objawy jak ból w klatce piersiowej, duszności oraz nadprodukcja wydzieliny z nosa, gardła oraz oskrzeli.
To, ile trwa mokry kaszel oraz jakie dodatkowe symptomy mu towarzyszą zależy od przyczyny jego pojawienia się. Do najczęstszych należą:
- infekcje o podłożu wirusowym lub bakteryjnym,
- alergie,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- mukowiscydoza,
- zapalenia górnych (zatoki, gardło, krtań) i dolnych (tchawica, oskrzela, płuca) dróg oddechowych,
- ciało obce w drogach oddechowych.
Długo utrzymujący się kaszel mokry powinien skłonić do szybkiego zasięgnięcia porady lekarskiej, szczególnie jeżeli chory odkrztusza duże ilości gęstej wydzieliny, co może świadczyć o rozwoju POChP. Szczególnie alarmującym objawem jest obecność krwi w wydzielinie, co zdarza się m.in. w gruźlicy, zapaleniu płuc, ale również chorobach nowotworowych2.
KASZEL MOKRY – LECZENIE
Różne przyczyny kaszlu mokrego determinują różne sposoby postępowania. W niektórych przypadkach wystarczy leczenie objawowe, mające na celu wspieranie usuwania zalegającej wydzieliny i działanie przeciwzapalne, dzięki któremu dochodzi do złagodzenia męczących objawów, jak np. nadmiernego produkowania wydzieliny, kaszlu czy uczucia duszności. W sytuacji, w której występuje przewlekły mokry kaszel, kluczowe jest rozpoznanie, które pozwoli na wdrożenie odpowiedniego leczenia przyczynowego.
Co ważne, w leczeniu uporczywego mokrego kaszlu nie należy stosować tych samych środków, co przy kaszlu suchym, ponieważ działają one w inny sposób. Leki na kaszel suchy hamują odruch kaszlu, a preparaty na kaszel mokry działają wykrztuśnie i przeciwzapalnie.. Istotne jest również picie dużych ilości płynów – prawidłowe nawodnienie organizmu również ułatwia pozbycie się zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny2.
W przypadku męczącego mokrego kaszlu, którego przyczyną jest infekcja, leczenie polega na stosowaniu preparatów o działaniu wykrztuśnym i przeciwzapalnym, np. Soledum® forte. Jest to środek wykrztuśny, który stosuje się podczas występowania produktywnego kaszlu, ponieważ ułatwia odkrztuszanie i usuwanie zalegającej wydzieliny oraz ogranicza produkcję nadmiaru śluzu.
KASZEL MOKRY – DOMOWE SPOSOBY
Leczenie dolegliwości, jaką jest duszący mokry kaszel można wspomagać licznymi domowymi sposobami, które najczęściej mają na celu rozrzedzenie wydzieliny, a co za tym idzie – ułatwienie jej odkrztuszania . Do najpopularniejszych należą inhalacje wykonywane za pomocą soli fizjologicznej. Pomocne jest także stosowanie olejków eterycznych (szczególnie eukaliptusowego, rozmarynowego czy miętowego). Ulgę przynosi również picie naparów z lipy, dziewanny lub tymianku3.
Leczenie mokrego kaszlu zależne jest przede wszystkim od przyczyny jego wystąpienia. W każdym przypadku chory powinien dużo pić, przebywać w pomieszczeniach, które są często wietrzone, i w których powietrze nie jest zbyt suche (w razie potrzeby można zastosować nawilżacz). Przed zastosowaniem preparatów, w przypadku wątpliwości, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Należy pamiętać, że artykuł nie zastępuje porady lekarskiej, jeżeli objawy utrzymują się mimo przyjmowania leków lub pojawiają się inne, niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.
1. Batura-Gabryel H., Kaszel – trudny problem kliniczny. Nowa Medycyna 2012; 1
2. dr n. med. Przemysław Nowak, Kaszel – przyczyny, podział, zasady postępowania. Farmaceutyczny Przegląd Naukowy, nr 2/2007
3. Problemy Rolnictwa Światowego. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, tom 15 (XXX), zeszyt 1
Soledum® forte, kapsułki dojelitowe, miękkie. Jedna kapsułka dojelitowa, miękka zawiera 200 mg 1,8- cyneolu (Cineolum). Wskazania do stosowania: Jako środek wykrztuśny w produktywnym kaszlu. Leczenie wspomagające ostrego, nieropnego zapalenia zatok. Leczenie wspomagające w zapalnych chorobach dróg oddechowych. Podmiot odpowiedzialny: M.C.M. Klosterfrau Healthcare sp. z o.o.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
