W przeciwieństwie do męczącego, dokuczliwego kaszlu suchego, kaszel mokry jest “produktywny”. Towarzyszy mu uczucie zalegania wydzieliny w drogach oddechowych, często połączone z wrażeniem ucisku i ciężaru w klatce piersiowej. Kaszel mokry pozwala na oczyszczanie drzewa oskrzelowego z wydzieliny, a co za tym idzie – usuwanie z organizmu patogenów wywołujących chorobę. Z tego powodu w przypadku jego wystąpienia nie należy podawać preparatów hamujących odruch kaszlu. Nie oznacza to jednak, że nie możemy wspomagać się specjalistycznymi lekami. Na co zwrócić uwagę wybierając lek na mokry kaszel? W jaki sposób powinien on działać?
KASZEL MOKRY – PRZYCZYNY
Aby wiedzieć, co zastosować w przypadku wystąpienia kaszlu mokrego, należy poznać jego przyczyny. Kaszel mokry jest jednym z objawów sezonowych infekcji, czyli zapalenia górnych (zatok, krtani) oraz dolnych dróg oddechowych (tchawicy, oskrzeli i płuc). Pojawia się także w alergiach oraz chorobach przewlekłych, przede wszystkim w rozstrzeniu oskrzeli (jest to choroba polegająca na ukazywaniu się zmian zapalnych w oskrzelach wskutek poszerzenia ich ścian), POChP, czyli przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc oraz gruźlicy i mukowiscydozie (chorobie genetycznej, w której występuje nadmierna produkcja gęstego śluzu). Bywa także objawem raka płuc. Z tego powodu nie należy lekceważyć mokrego kaszlu utrzymującego się dłużej niż 8 tygodni.
Panuje dosyć powszechna opinia, że zielony kolor śluzu wskazuje na infekcję bakteryjną. I bardzo często w tych przypadkach stosowana jest antybiotykoterapia. W etiologii ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych oraz w ostrym zapaleniu oskrzeli i oskrzelików dominującą rolę odgrywają wirusy, leczenie zatem powinno być objawowe, bo antybiotyki nie działają na wirusy, a dodatkowo obniżają odporność organizmu. Zielony kolor wydzieliny jest bowiem wynikiem wydzielania przez komórki odpornościowe (leukocyty) enzymów zawierających w swoim składzie żelazo. To reakcja obronna leukocytów na pojawienie się w organizmie drobnoustrojów chorobotwórczych. Natomiast jeśli w wydzielinie pojawi się krew, to taki objaw powinien skłonić do natychmiastowej wizyty u lekarza, ponieważ może być oznaką gruźlicy, zapalenia płuc, a nawet choroby nowotworowej.
LECZENIE KASZLU MOKREGO
Infekcja wirusowa, występująca najczęściej w zakażeniu dróg oddechowych, pociąga za sobą obronną reakcję immunologiczną organizmu, czego skutkiem jest szereg typowych objawów takich jak zatkany nos, ból głowy i właśnie kaszel mokry. Dobierając terapię na kaszel mokry koncentrujmy się zatem na dwóch ważnych aspektach: usunięciu nadmiernej ilości wydzieliny z dróg oddechowych oraz złagodzeniu objawów zapalnych, ponieważ po pierwsze są one uciążliwe i istotnie pogarszają jakość życia pacjenta, a po drugie nadmiernie rozwinięta reakcja zapalna nie jest korzystna dla organizmu pacjenta.
W aptekach dostępne są preparaty, których podstawowym zadaniem jest ułatwienie odkrztuszania wydzieliny. Do tej grupy zaliczyć możemy różnego rodzaju syropy, o składach opartych na ziołach takich jak babka lancetowata, sosna czy tymianek.
Może się jednak okazać, że ich skuteczność nie będzie wystarczająca. Wówczas należy sięgnąć po specjalistyczne leki wykrztuśne. Te preparaty ułatwiające usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych działają na dwa sposoby:
- poprzez drażnienie błony śluzowej oskrzeli – w wyniku tego następuje zwiększenie ilości płynnej wydzieliny i ułatwienie jej transportu w drogach oddechowych, co wspomaga odkrztuszenie i oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. W ten sposób działają preparaty zawierające sulfogwajakol i gwajafenezynę, czyli pochodne gwajakolu;
- poprzez rozrzedzanie wydzieliny śluzowej, czyli zmniejszanie jej lepkości i gęstości, tj. ułatwienie przemieszczania plwociny w trakcie kaszlu. Do leków o takim działaniu, zwanych mukolitykami, zalicza się przede wszystkim pochodne cysteiny, takie jak acetylocysteina i karbocysteina, ale także ambroksol.
Od kilkunastu miesięcy na polskim rynku dostępny jest lek Soledum® forte. Działa kompleksowo w leczeniu dróg oddechowych, bo korzystnie wpływa na układ śluzowo-rzęskowy, ułatwiając transport i usuwanie zalegającego, gęstego śluzu. Co ważne, działa przeciwzapalnie na drogi oddechowe, hamując nadprodukcję wydzieliny oraz ułatwiając w ten sposób oddychanie. Dzięki temu infekcja może mieć łagodniejszy przebieg. Już po 4 dniach stosowania, Soledum® forte istotnie zmniejsza częstotliwość kaszlu1 (oraz znacząco łagodzi objawy ostrego zapalenia zatok2). Soledum® forte – w dawkach zalecanych przez producenta3 – nie wchodzi w interakcje z innymi lekami i ma bezpieczny profil działania.
JAK PRZYJMOWAĆ LEKI NA KASZEL MOKRY?
Sposób przyjmowania leków na kaszel mokry zależy przede wszystkim od substancji aktywnej. Leki mukolityczne przyjmujemy najlepiej do godz. 17:00 – nie należy zażywać ich później, gdyż rozrzedzona wydzielina nie pozwoli na spokojny sen. W przypadku Soledum® forte kapsułkę należy połykać w całości (nie rozgryzać), popijając odpowiednią ilością wody (najlepiej szklanka wody 200ml), co najmniej pół godziny przed posiłkiem. Przede wszystkim jednak przed zastosowaniem każdego leku, należy dokładnie zapoznać się ze wskazaniami i informacjami dotyczącymi dawkowania zamieszczonymi w ulotce dołączonej do opakowania.
Należy pamiętać, że artykuł nie zastępuje porady lekarskiej, jeżeli kaszel utrzymuje się mimo przyjmowania leków lub pojawiają się inne, niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
1 Na podstawie badania klinicznego, 1,8-cyneol doprowadził do znaczącego zmniejszenia napadów kaszlu produktywnego po 4 dniach (*p < 0,0001). J. Fischer, U. Dethlefsen, 2013, Efficacy of cyneole in patients suffering from acute bronchitis: a placebo-controlled double-blind trial
2 ChPL Soledum® forte
3 Na podst. ChPL Soledum® forte; Dorośli i młodzież w wieku powyżej 12 lat: stosować 1 kapsułkę 3 razy na dobę nie dłużej niż tydzień (chyba że lekarz zaleci inaczej).
sol01.2021.18
Soledum® forte, kapsułki dojelitowe, miękkie. Jedna kapsułka dojelitowa, miękka zawiera 200 mg 1,8- cyneolu (Cineolum). Wskazania do stosowania: Jako środek wykrztuśny w produktywnym kaszlu. Leczenie wspomagające ostrego, nieropnego zapalenia zatok. Leczenie wspomagające w zapalnych chorobach dróg oddechowych. Podmiot odpowiedzialny: M.C.M. Klosterfrau Healthcare sp. z o.o.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
