Kaszel mokry – przyczyny
Aby wiedzieć, co zastosować w przypadku wystąpienia kaszlu mokrego, należy poznać jego przyczyny. Kaszel mokry jest jednym z objawów sezonowych infekcji czyli zapalenia górnych (zatok, krtani) oraz dolnych dróg oddechowych (tchawicy, oskrzeli i płuc). Pojawia się także w alergiach oraz chorobach przewlekłych, przede wszystkim w rozstrzeniu oskrzeli (jest to choroba polegająca na ukazywaniu się zmian zapalnych w oskrzelach wskutek poszerzenia ich ścian), POChP, czyli przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc oraz gruźlicy i mukowiscydozie (chorobie genetycznej, w której występuje nadmierna produkcja gęstego śluzu). Bywa także objawem raka płuc. Z tego powodu nie należy lekceważyć mokrego kaszlu utrzymującego się dłużej niż 8 tygodni.
Jedną z informacji o przyczynie mokrego kaszlu może być kolor odkrztuszanej plwociny. Jej głównymi składnikami jest śluz, komórki nabłonka, chorobotwórcze drobnoustroje wraz z produktami ich przemiany materii i granulocyty. Możliwa jest także obecność ropy lub krwi.
Jeżeli wydzielina jest zielonkawa lub żółtawa, wyraźnie ropna, może to świadczyć o zakażeniu bakteryjnym, w szczególności wywołanym przez paciorkowce lub gronkowce. Często zakażenie pojawia się w różnego rodzaju stanach zapalnych oskrzeli, zarówno ostrych, jak i przewlekłych. W tych drugich, jak również u pacjentów z POChP plwocina może być również śluzowa, a towarzyszący jej kaszel – długotrwały, utrzymujący się powyżej kilku miesięcy. Wydzielina przezroczysta i lepka z kolei, pojawia się między innymi przy zaostrzeniu astmy, jest jednak także spotykana w początkowych stadiach nowotworów dróg oddechowych.
Leczenie kaszlu mokrego
Nawet jeśli mokry kaszel nie wydaje się tak męczący i uporczywy jak kaszel suchy, a jego wystąpienie nie wiąże się z poważną chorobą, nie należy go lekceważyć. Podczas infekcji produkowana jest bowiem gęsta, lepka wydzielina, która wychwytuje drobnoustroje chorobotwórcze, a kaszel mokry pomaga oczyścić z nich drogi oddechowe.
Z tego powodu lepiej zastosować preparaty, których podstawowym zadaniem jest ułatwienie odkrztuszania wydzieliny. Do tej grupy zaliczyć możemy różnego rodzaju syropy, zarówno domowe np. syrop z cebuli, jak i dostępne w aptekach, o składach opartych na ziołach takich jak babka lancetowata, sosna, czy tymianek.
Może się jednak okazać, że ich skuteczność nie będzie wystarczająca. Wówczas należy sięgnąć po specjalistyczne leki wykrztuśne. Te preparaty ułatwiające usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych działają na dwa sposoby:
● poprzez drażnienie błony śluzowej oskrzeli – w wyniku tego następuje zwiększenie ilości płynnej wydzieliny i ułatwienie jej transportu w drogach oddechowych, co wspomaga odkrztuszenie i oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. W ten sposób działają preparaty zawierające sulfogwajakol i gwajafenezynę, czyli pochodne gwajakolu;
● poprzez rozrzedzanie wydzieliny śluzowej czyli zmniejszanie jej lepkości i gęstości, tj. ułatwienie przemieszczania plwociny w trakcie kaszlu. Do leków o takim działaniu, zwanych mukolitykami, zalicza się przede wszystkim pochodne cysteiny, takie jak acetylocysteina i karbocysteina, ale także ambroksol.
Od kilku miesięcy na polskim rynku dostępny jest nowy lek Soledum® forte. Działa kompleksowo w leczeniu dróg oddechowych, bo korzystnie wpływa na układ śluzowo-rzęskowy, ułatwiając transport i usuwanie zalegającego gęstego śluzu. Co ważne, działa przeciwzapalnie na drogi oddechowe, hamując nadprodukcję wydzieliny oraz ułatwiając w ten sposób oddychanie. Dzięki temu infekcja może mieć łagodniejszy przebieg. Już po 4 dniach stosowania, Soledum® forte istotnie zmniejsza częstotliwość kaszlu2 oraz znacząco łagodzi objawy ostrego zapalenia zatok3. Soledum® forte – w dawkach zalecanych przez producenta4 – nie wchodzi w interakcje z innymi lekami.
Jak przyjmować leki na kaszel mokry?
Sposób przyjmowania leków na kaszel mokry zależy przede wszystkim od substancji aktywnej. Leki mukolityczne przyjmujemy najlepiej do godz. 17:00 – nie należy zażywać ich później, gdyż rozrzedzona wydzielina nie pozwoli na spokojny sen. W przypadku Soledum® forte kapsułkę należy połykać w całości (nie rozgryzać), popijając odpowiednią ilością wody (najlepiej szklanka wody 200ml), co najmniej pół godziny przed posiłkiem. Przede wszystkim jednak przed zastosowaniem każdego leku, w tym Soledum® forte, należy dokładnie zapoznać się ze wskazaniami i informacjami dotyczącymi dawkowania zamieszczonymi w ulotce dołączonej do opakowania oraz na stronie efektsoledum.pl.
2 Na podstawie badania klinicznego, 1,8-cyneol doprowadził do znaczącego zmniejszenia napadów kaszlu produktywnego po 4 dniach (*p < 0,0001). J. Fischer, U. Dethlefsen, 2013, Efficacy of cyneole in patients suffering from acute bronchitis: a placebo-controlled double-blind trial
3 ChPL Soledum® forte
4 Na podst. ChPL Soledum® forte; Dorośli i młodzież w wieku powyżej 12 lat: stosować 1 kapsułkę 3 razy na dobę nie dłużej niż tydzień (chyba że lekarz zaleci inaczej).
sol01.2021.18